Nadchodzi koniec obowiązkowej korekty kosztów uzyskania przychodów przy braku zapłaty zobowiązania. Przepisy, które wprowadziły taki obowiązek weszły w życie z początkiem 2013 roku. Spędzają one sen z oczu podatnikom podatku dochodowego oraz księgowym, którzy zostali zmuszeni do comiesięcznej mozolnej weryfikacji rozrachunków z kontrahentami, często przy użyciu programów księgowych, które nie nadążyły nad zmianami w przepisach podatkowych. Przepisy te, co potwierdzają świadczący usługi księgowe, są najbardziej dotkliwe w skutkach dla tych firm, które mają słabe lub złe wskaźniki cash flow.
Zgodnie z tymi – jeszcze obowiązującymi – przepisami, podatnik podatku dochodowego od osób prawnych oraz od osób fizycznych, jest zobowiązany do zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów, w przypadku nieuregulowania dostawcy zobowiązania w terminie płatności. Obowiązują w tym zakresie następujące zasady:
a) jeśli termin płatności wynikający z faktury (rachunku), a w przypadku ich braku, z umowy lub innego dokumentu, nie jest dłuższy niż 60 dni, wówczas skorygowanie kosztów powinno nastąpić w miesiącu, w którym upływania 30 dzień opóźnienia w zapłacie zobowiązania;
b) gdy termin płatności zobowiązania wynikający z faktury (rachunku) lub umowy, albo innego dokumentu jest dłuższy od 60 dni, wtedy – w razie opóźnienia w zapłacie – podatnik był zobowiązany do skorygowania kosztów uzyskania przychodów w miesiącu, w którym przypadał 90 dzień, od momentu zarachowania kosztu.
Obowiązki te wynikają z brzmienia przepisów podatkowych: art. 24d ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz art. 15b ustawy z dnia 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych. Podatnicy mają prawo do ponownego zarachowania do kosztów podatkowych uprzednio dokonanych korekt w miesiącu, w którym dokonana została spłata zobowiązania i do wysokości dokonanej spłaty długu netto.
Przepisy te najmocniej odczuwają służby księgowe oraz świadczący usługi rachunkowe. Celem ich wprowadzenia było przymuszenie przedsiębiorców do terminowej obsługi finansowej zobowiązań. Na początku, do czasu, aż programiści nie wprowadzili zmian do oprogramowania, księgowość dostała zadyszki. Teraz sytuacja jest chyba opanowana. Czy osiągnięto zamierzony cel? Zdania są podzielone. Jedno jest pewne, znów więcej pracy będą mięli sędziowie oraz świadczący usługi prawne, adwokaci i radcowie prawni. Summa summarum, w dniu 5 sierpnia 2015 roku Sejm RP przyjął ustawę o zmianie ustawy Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw, która została opublikowana w Dzienniku Ustaw z dnia 18.08.2015 roku pod poz.1197. Artykuły 2 i 3 tej ustawy statuują, że wskazane wyżej przepisy ulegają uchyleniu z końcem 2015 roku. To oznacza, że zgodnie z treścią art. 6 tej noweli, z dniem 1 stycznia 2016 roku, znika obowiązek korekty kosztów podatkowych w razie opóźnia w zapłacie zobowiązania. Artykuł 5 noweli ustawy Ordynacja podatkowa ustanawia przepisy przejściowe dla tych podatników, którzy dokonają stosownych korekt kosztów uzyskania przychodów do końca 2015 roku. Będą oni mogli ponownie uznać je za koszt podatkowy po uregulowaniu zobowiązania kontrahentowi, na zasadach obowiązujących dotychczas. Podatnicy i firmy księgowe mają więc szansę chwilę odetchnąć.
Jakby komuś było mało szczęścia, to nadmienić trzeba, że w art. 1 tej samej noweli Ordynacji podatkowej, uchwalona została generalna reguła prawna o obowiązku organów podatkowych do rozstrzygania na korzyść podatnika niedających się usunąć wątpliwości co do treści przepisów prawa podatkowego. Każdy dobry księgowy oraz dobre biuro rachunkowe z pewnością zdaje sobie sprawę, jakie to będzie miało znaczenie dla przedsiębiorców.
Łódź, dnia 28.08.2015 r.
Autor: Leon Kaźmierczak, księgowy (św.kwalif. nr 4014/97)
